Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego.

 

 

 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego

 w Specjalnym Ośrodku Szkolno –Wychowawczym

w Starachowicach na lata 2024- 2029

Starachowice 2024

 

Spis treści

 

1. Wstęp ………………………………………………………………………………………………………………………………..3
2. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego……………………………………………………………………………..3

• Podstawy prawne opracowania systemu ……………………………………………………………………………………………9

1. Założenia programu …………………………………………………………………………………………………………………10
2. Cele główne programu………………………………………………………………………………………………………………11
3. Cele szczegółowe…………………………………………………………………………………………………………………….12

• Cele i działania szkolnego doradcy zawodowego……………………………………………………………………………………15
• Treści, tematy zajęć ze wskazaniem adresata……………………………………………………………………………………….16

1. Metody i techniki pracy……………………………………………………………………………………………………………..18
2. Realizacja, osoby odpowiedzialne……………………………………………………………………………………………………19
3. Scenariusze i konspekty………………………………………………………………………………………………………………22

• Dostępne materiały edukacyjne on-line………………………………………………………………………………………………22
• Ewaluacja wewnętrzna……………………………………………………………………………………………………………….22

 

 

1. Wstęp.

 

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego (WSDZ) to dokument, który zawiera informacje o wszystkich działaniach, jakie prowadzi szkoła, aby wspomóc ucznia w świadomym planowaniu swojej ścieżki edukacyjno-zawodowej z uwzględnieniem jego mocnych stron, zainteresowań, umiejętności i predyspozycji zawodowych. Definiuje on: rolę i zadania osób, które są odpowiedzialne za poszczególne zadania, oraz  jakie są oczekiwane efekty i metody pracy.

WSDZ jest częścią planu wychowawczego szkoły i włączony jest do Statutu szkoły. Odbiorcami tych zadań są uczniowie, rodzice, nauczyciele oraz instytucje, które wspomagają ten proces doradczy.

Działania w zakresie doradztwa zawodowego obejmują:

1. Orientację zawodową dla klas I– VI szkoły podstawowej
   2. Doradztwo zawodowe dla klas VII–VIII szkoły podstawowej – minimum 20 godzin w dwuletnim okresie nauczania (10 h – klasa VII, 10  h – klasa VIII)
   4.  Doradztwa zawodowego dla branżowych szkół – minimum 10 godzin w trzyletnim okresie nauczania
   5. Przygotowanie do pełnienia ról społecznych i pracowniczych – Szkoła Przysposabiająca do Pracy (treści zawarte w podstawie programowej Szkoły Przysposabiającej do Pracy)

 

1. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkół podstawowych

1. Poznanie siebie

Uczeń:

1.1. opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;

1.2. prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;

1.3. podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;

1.4. podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;

1.5. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1. odgrywa różne role zawodowe w zabawie;

2.2. podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;

2.3. opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;

2.4. omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;

2.5. opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;

2.6. posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1. uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;

3.2. wskazuje treści, których lubi się uczyć;

3.3. wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1. opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;

4.2. planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3. próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkół podstawowych

 

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1. określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;

1.2. wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;

1.3. podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;

1.4. prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1. wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;

2.2. opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;

2.3. podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;

2.4. posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;

2.5. wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1. wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;

3.2. wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;

3.3. samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1. opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;

4.2. planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;

4.3. próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego  dla klas VII i VIII szkół podstawowych

 

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1. określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.2. rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);

1.3. dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;

1.4. rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;

1.5. rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6. określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;

1.7. określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1. wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;

2.2. porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;

2.3. wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;

2.4. uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;

2.5. analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;

2.6. wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;

2.7. dokonuje autoprezentacji.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1. analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;

3.2. analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych szkół w kontekście rozpoznania własnych zasobów;

3.3. charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;

3.4. określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1. dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;

4.2. określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;

4.3. identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;

4.4. planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

 

Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla branżowych szkół I stopnia

 

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

1.1. sporządza bilans własnych zasobów na podstawie dokonanej autoanalizy („portfolio”);

1.2. określa obszary do rozwoju edukacyjno-zawodowego i osobistego;

1.3. określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;

1.4. rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.5. analizuje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

1.6. określa własny system wartości, w tym wartości związanych z pracą i etyką zawodową.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

2.1. analizuje informacje o lokalnym, regionalnym, krajowym i europejskim rynku pracy oraz funkcjonujących na nim zasadach w kontekście wyborów edukacyjno-zawodowych;

2.2. określa zawody i stanowiska pracy, dla których bazę stanowią jego kwalifikacje, z uwzględnieniem zawodów przyszłości i zapotrzebowania rynku pracy;

2.3. porównuje formy zatrudnienia i możliwości funkcjonowania na rynku pracy jako pracownik, pracodawca lub osoba prowadząca działalność gospodarczą w obszarze, w którym się kształci, oraz analizuje podstawy prawa pracy, w tym rodzaje umów o pracę, sposoby ich rozwiązywania, prawa i obowiązki pracownika;

2.4. konfrontuje własne zasoby ze zidentyfikowanymi potrzebami i oczekiwaniami pracodawców oraz wymaganiami rynku pracy;

2.5. określa znaczenie i wskazuje możliwości odbycia stażu zawodowego lub zdobycia zatrudnienia z wykorzystaniem dostępnych form aktywizacji zawodowej;

2.6. sporządza i aktualizuje dokumenty aplikacyjne zgodnie z wymaganiami pracodawców;

2.7. przygotowuje się do zaprezentowania siebie i swoich kompetencji podczas rozmowy kwalifikacyjnej;

2.8. charakteryzuje przebieg procesu zakładania własnej działalności gospodarczej oraz instytucje wspomagające zakładanie własnej działalności gospodarczej;

2.9. charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

3.1. korzysta ze źródeł informacji dotyczących dalszego kształcenia i doskonalenia zawodowego formalnego, pozaformalnego i nieformalnego;

3.2. analizuje możliwości uzupełniania, poszerzania i uzyskiwania nowych kwalifikacji zawodowych w ramach krajowego i europejskiego systemu kwalifikacji;

3.3. określa korzyści wynikające z uczenia się przez całe życie w rozwoju osobistym i zawodowym;

3.4. analizuje możliwości kontynuowania nauki.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

4.1. ustala swoje cele, zadania i działania w kontekście planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej;

4.2. sporządza indywidualny plan działania – planuje różne warianty ścieżek edukacyjno-zawodowych na podstawie bilansu własnych zasobów i wartości oraz informacji na temat rynku edukacji i rynku pracy, przewidując skutki własnych decyzji;

4.3. dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej zgodnie z posiadanymi zasobami i określonymi celami zawodowymi.

 

• Podstawy prawne opracowania systemu
• 
  Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, (Dz.U. 2017 poz. 59).

 

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U.2018.0.996, Art. 109. Prawo oświatowe)

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów

publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2001 nr 61, poz. 624 ze zm.).

 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 marca 2017 r w sprawie ramowych planów nauczania

dla publicznych szkół (Dz.U z 2017 r nr 0, poz.703)

 

• Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe, (Dz.U. 2017 poz. 60).
• Rozporządzenie MEN z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2017 poz. 1591).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradni specjalistycznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 199).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 532) z późniejszymi zmianami
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego

 

1. Założenia programu

• Stworzenie jednolitej, uwzględniającej etapy rozwojowe uczniów oraz specyfikę typów szkół, systemowej koncepcji orientacji zawodowej rozumianej jako ogół działań dydaktyczno-wychowawczych skierowanych do uczniów klas I-VIII Szkoły Podstawowej, Szkoły Branżowej I stopnia, Szkoły Przysposabiającej do Pracy.
• Kształtowanie u uczniów proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji.
• Pomoc uczniom w samopoznaniu, w kształtowaniu pozytywnej motywacji do nauki, zdobywaniu informacji o możliwościach edukacji, zawodach i rynku pracy.
• Przygotowanie uczniów do samodzielnego dalszego rozwoju zawodowego.
• Pomoc rodzicom w poznawaniu własnego dziecka, wspieranie w pełnieniu roli doradcy dziecka, w zdobywaniu informacji o rodzajach szkół oraz o instytucjach, które udzielają pomocy w planowaniu i podejmowaniu decyzji dotyczących kształcenia i kariery zawodowej.
• Pomoc nauczycielom szkoły w realizacji zadań z zakresu doradztwa zawodowego oraz wspomagania uczniów w wyborze kierunku kształcenia i zawodu. Udostępnianie im materiałów do prowadzenia zajęć w z klasą, pomoc w zdobywaniu informacji
  o instytucjach świadczących pomoc z zakresu doradztwa zawodowego;
• Współpraca ze środowiskiem: Rodzice, PUP, OHP, CKP, WTZ,  Przedsiębiorcy, Stowarzyszenia, Szkoły branżowe.

1. Cele główne

 

CELE GŁÓWNE DLA UCZNIÓW
Orientacja zawodowa w klasach I-III szkoły podstawowej	Orientacja zawodowa w klasach IV-VI szkoły podstawowej	Doradztwo zawodowe dla klas VII-VIII	Doradztwo zawodowe dla Szkoły Branżowej I Stopnia	Szkoła Przysposabiająca do Pracy
·       Wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, ·       Rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji ·        Stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań i pasji.	·       Poznanie własnych zasobów, ·       Zapoznanie uczniów z wybranymi zawodami i rynkiem pracy ·       Kształtowanie proaktywnej postawy uczniów wobec pracy i edukacji ·       Stwarzanie sytuacji edukacyjnych i wychowawczych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zdolności, zainteresowań i pasji	·       Poznawanie samego siebie ·       Analiza informacji na temat systemu edukacji i rynku pracy ·       Poszerzanie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych ·       Kształtowanie gotowości do wejścia na rynek pracy ·       Rozwijanie umiejętności uczenia się przez całe życie.	·       Przygotowanie uczniów do świadomego i samodzielnego planowania kariery ·       Podejmowanie i dokonywanie zmian decyzji edukacyjnych i zawodowych uwzględniających poznawanie własnych zasobów ·       Analiza informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji	·       wskazanie oraz wyposażenie  uczniów w wiedzę na temat                     możliwości dalszego funkcjonowania w społeczeństwie i środowisku pracy

 

CEL GŁÓWNY DLA RODZICÓW	CEL GŁÓWNY DLA NAUCZYCIELI
·       przygotowanie rodziców do pełnienia roli doradców i osób wspierających swoje dzieci w procesie planowania i podejmowania decyzji edukacyjnych oraz związanych z wyborem zawodu	·       Pomoc nauczycielom w realizacji zadań związanych z doradztwem zawodowym oraz wspomaganiem uczniów w wyborze kierunku dalszego kształcenia i zawodu

 

1. Cele szczegółowe

CELE SZCZEGÓŁOWE
Orientacja zawodowa w klasach I-III szkoły podstawowej	Orientacja zawodowa w klasach IV-VI szkoły podstawowej	Doradztwo zawodowe dla klas VII-VIII	Doradztwo zawodowe dla Szkoły Branżowej I Stopnia	Szkoła Przysposabiająca do Pracy
– opisuje swoje zainteresowania – prezentuje swoje zainteresowania -podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi -podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje co z nich wyniknęło dla niego i innych – odgrywa różne role zawodowe w zabawie – podaje nazwy zawodów wykonywanych przez najbliższych oraz opisuje ich podstawową specyfikę – opisuje czym jest praca i omawia jej znaczenie w życiu człowieka – posługuje się przyborami, narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy – uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności -wskazuje treści których lubi się uczyć – wymienia różne źródła wiedzy i próbuje z nich korzystać. -opowiada kim chciały zostać i co chciałby robić -próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach bezpośrednio związanych z jego osobą.	– określa własne zainteresowania, zdolności i uzdolnienia oraz kompetencje -wskazuje swoje mocne i słabe strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia -prezentuje swoje zainteresowania / uzdolnienia na forum -wymienia różne grypy zawodów i podaje przykłady dla poszczególnych grup -opisuje czym jest praca i jej znaczenie w życiu człowieka -podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe -wyjaśnia rolę pieniądza i jego związek z pracą -wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy -wskazuje przedmioty szkolne których lubi się uczyć -podejmuje próby samodzielnego poszukiwania informacji i korzystania z różnych źródeł wiedzy -opowiada o swoich planach edukacyjnych i zawodowych – planuje swoje działania (lub działania grupy) wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu – próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach bezpośrednio związanych z jego osobą	– rozpoznaje swoje zasoby(zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe) -charakteryzuje wartości z uwzględnieniem wartości pracy -określa aspiracje i potrzeby związane z własnym rozwojem i możliwe sposoby ich realizacji -wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody -wskazuje drogi zdobycia wybranych zawodów -uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka – charakteryzuje strukturę systemu edukacji -analizuje oferty szkolnictwa ponadpodstawowego pod kontem możliwości dalszego kształcenia -określa znaczenie uczenia się przez całe życie -określa marzenia, cele i plany edukacyjno-zawodowe na bazie własnych zasobów – planuje ścieżkę kariery, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów -identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie kariery	-posługuje się  pojęciami związanymi z tematyką rynku pracy, kwalifikacji zawodowych; -identyfikuje swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe; -wyjaśnia zależności pomiędzy zainteresowaniami a wyborem zawodu; -wymienia umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych. – rozwija swoje zainteresowania; -wykorzystuje wiedzę teoretyczną z zakresu doradztwa zawodowego, aby trafnie określić swoje predyspozycje, zdolności, umiejętności; -samodzielnie lub z pomocą doradcy planuje dalszą ścieżkę rozwoju zawodowego. – skutecznie współpracuje z kolegami w zespole; -przyjmuje twórczą i refleksyjną postawę wobec przekonań oraz sposobu postępowania innych ludzi; -rozwiązuje konflikty powstające podczas pracy zespołowej.	– uczy się wskazywania swoich mocnych i słabych stron w sytuacji pracy -określa swoje preferencje , zainteresowania – poznaje znaczenie pracy w życiu człowieka -poznaje zawody i czynności zawodowe – doskonali umiejętność posługiwania się komputerem – uczy się czynności pracy na konkretnych stanowiskach (na miarę możliwości szkoły) – zna podstawowe zasady BHP -kształci umiejętność współpracy – poznaje prawa i obowiązki pracownika i pracodawcy – potrafi poradzić sobie w sytuacjach trudnych – umie prosić o pomoc

 

CELE SZCZEGÓŁOWE DLA RODZICÓW

CELE SZCZEGÓŁOWE DLA NAUCZYCIELI

– posiadają wiedzę na temat organizacji wewnątrz szkolnego    systemu doradztwa zawodowego działającego w szkole -są zaangażowani w udzielanie pomocy i wsparcia dziecku w procesie planowania i realizowania kariery edukacyjno-zawodowej -są przygotowani do pełnienia roli doradców dziecka -wiedzą, gdzie szukać pomocy dla dzieci z problemami zdrowotnymi, emocjonalnymi, intelektualnymi -znają ofertę edukacyjną szkoły i placówek następnego etapu edukacyjnego

– podkreślają w treściach przedmiotowych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego – dbają o nabywanie kompetencji kluczowych przez uczniów, podczas realizacji podstawy programowej nauczanego przedmiotu – realizują zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego (poznawanie siebie, umiejętność współpracy w zespole, umiejętność dobrej komunikacji, autoprezentacja) na godzinach wychowawczych -diagnozują potrzeby i zasoby uczniów – rozwijają zainteresowania, umiejętności i uzdolnienia uczniów, – wspierają  rodziców w procesie dydaktycznym -angażują przedstawicieli współpracujących instytucji i zakładów pracy w działania doradcze szkoły -znają ofertę edukacyjną szkol następnego etapu edukacyjnego i zasady rekrutacji do nich

 

• Cele i działania szkolnego doradcy zawodowego:

 

• Przygotowanie młodzieży do wyboru  zawodu i dalszego kształcenia
• Przygotowanie ucznia do radzenia sobie w sytuacjach trudnych np. bezrobocie, adaptacja do nowych warunków  i mobilności zawodowej
• Przygotowanie  ucznia do roli pracownika
• Przygotowanie rodziców do efektywnego wspierania dzieci w podejmowaniu decyzji edukacyjnych i zawodowych
• Pomoc nauczycielom w realizacji działań doradczych

 

           Zadania szkolnego doradcy zawodowego:

• Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania uczniów i słuchaczy na działania związane z realizacją doradztwa zawodowego;
• Pomoc uczniom w określeniu ich zainteresowań i uzdolnień
• Udzielanie uczniom indywidualnych porad zawodowych
• Pomoc w określeniu możliwości zawodowych uczniów mających określone ograniczenia psychofizyczne, wskazuje odpowiedni dla nich rodzaj zatrudnienia
• Udziela informacji o przeciwskazaniach zdrowotnych do wykonywania zawodu
• Gromadzi i aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia
• Współpracuje z innymi nauczycielami (radą pedagogiczną) w tworzeniu i zapewnieniu ciągłości działań w zakresie orientacji zawodowej
• Współpracuje z rodzicami, udziela informacji na temat aktualnej oferty edukacyjnej szkół ponadgimnazjalnych, informuje o zawodach oraz aktualnej sytuacji na rynku pracy
• Upowszechnia wiedzę na temat możliwości pozyskiwania informacji o zawodach, uzyskiwaniu kwalifikacji zawodowych sytuacji na lokalnym rynku pracy
• Opracowywanie we współpracy z innymi nauczycielami, w tym nauczycielami wychowawcami programu realizacji wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego

 

        W celu realizacji zadań doradca zawodowy jest zobowiązany:

• Opracować roczny plan pracy, uwzględniający potrzeby uczniów w zakresie doradztwa zawodowego
• Współpracować na bieżąco z dyrektorem SOSW, wychowawcami klas, nauczycielami, pielęgniarką szkolną, rodzicami w realizacji działań doradczych
• Składać okresową informację dyrektorowi SOSW oraz radzie pedagogicznej z przeprowadzonych działań doradczych.

 

• Treści, tematy zajęć ze wskazaniem adresata

Dla uczniów:

• poznawanie osobistych zasobów, m.in.: zainteresowań, zdolności i uzdolnień, mocnych stron i słabych stron jako
  potencjalnych obszarów do rozwoju, ograniczeń, kompetencji (wiedzy, umiejętności i postaw), wartości, predyspozycji
  zawodowych, stanu zdrowia
• świat zawodów i rynek pracy, in.: poznawanie zawodów, wyszukiwanie i przetwarzanie informacji o zawodach i rynku
  pracy, umiejętność poruszania się po nim, poszukiwanie i utrzymanie pracy;
• rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie, in.: znajomość systemu edukacji i innych form uczenia się,
  wyszukiwanie i przetwarzanie informacji o formach i placówkach kształcenia, uczenie się przez całe życie;
• planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych, m.in.: planowanie ścieżki
  edukacyjnej i zawodowej z przygotowaniem do zdobywania doświadczenia zawodowego i refleksji nad nim,
  podejmowanie i zmiany decyzji dotyczących edukacji i pracy, korzystanie z całożyciowego poradnictwa kariery.

Dla nauczycieli:

• 
  zasady pracy nauczycieli w ramach WSDZ,
  • priorytety dotyczące zagadnień z zakresu doradztwa zawodowego realizowane przez nauczycieli w ramach pracy wychowawczej i na lekcjach przedmiotowych,
  • szkolne zasoby informacji dotyczące doradztwa edukacyjno-zawodowego i zasady z ich wykorzystania.

Dla rodziców:

• 
  zasady pracy informacyjno-doradczej szkoły na rzecz uczniów,
  • informacje na temat ścieżek kształcenia, zasad rekrutacji itp.,
  • umiejętności rodzicielskie ułatwiające kontakt z dzieckiem w procesie podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowej.

 

Realizacja celów WSDZ  w SOSW zobowiązuje całą społeczność szkolną, specjalistów, wychowawców, nauczycieli, uczniów i rodziców do systematycznych odziaływań  wychowawczo – doradczych , których efektem jest przygotowanie młodzieży do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych.
Zakres działań osób zaangażowanych w proces dydaktyczny wynika z ich kompetencji, profilu wykształcenia  i podstawy programowej z poszczególnych przedmiotów.

Nauczyciele przedmiotowi na ścieżkach między przedmiotowych realizują treści dotyczące doradztwa zawodowego. Przedmioty na których realizowane są treści dotyczące doradztwa zawodowego:

• Nauczyciel informatyki – zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel wiedzy o społeczeństwie -zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel języka polskiego- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel języka angielskiego- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciele przedmiotów zawodowych- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel praktycznej nauki zawodu- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel biznesu i zarzadzania- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel biologii – zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciele funkcjonowania osobistego i społecznego- zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciele przysposobienia do pracy – zgodnie z podstawą programową nauczanego przedmiotu oraz swoim rozkładem materiału.
• Nauczyciel bibliotekarz – gromadzi i udostępnia innym nauczycielom literaturę psychologiczną, pedagogiczną, z zakresu prawa pracy, popularyzuje ulotki a temat ofert edukacyjnych szkół , wskazuje źródła informacji edukacyjno-zawodowej
• Wychowawcy oddziałów klasowych na godzinach wychowawczych pogłębiają kompetencje interpersonalne uczniów,
  prowadzą ćwiczenia integrujące grupę, rozwijające światopogląd; organizują (w miarę potrzeb) spotkania z absolwentami szkoły,
  wspierają uczniów w procesie decyzyjnym, motywują uczniów do nauki i pracy nad sobą, kierują do specjalistów, określają
  specjalne potrzeby edukacyjne uczniów wymagających pomocy; pełnią funkcję wspierająco – informacyjną dla rodziców;
  współpracują z innymi nauczycielami w realizacji zadań doradczych w swoim oddziale, zgłaszają koordynatorowi WSDZ
  konieczność zorganizowania spotkań z pracownikami poradni, tematyki prelekcji i warsztatów dla rodziców organizowanych
  przez poradnię (w miarę potrzeb).
• Pedagog szkolny ściśle współpracuje z wychowawcami oddziałów, wspiera ich działania rozwijające zdolności
  interpersonalne uczniów, motywuje uczniów do nauki, wskazuje sposoby radzenia sobie w sytuacjach trudnych, współdziała
  z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Starachowicach, realizowanie zadań profilaktycznych, wspieranie wychowawczej i edukacyjnej funkcji szkoły.

1. Metody, formy pracy

 Metody pracy indywidualnej:

• doradztwo indywidualne w punkcje konsultacyjnym w szkole
• rozmowa i wywiad doradczy
• diagnoza predyspozycji zawodowych
• udzielanie informacji adekwatnych do potrzeb ucznia
• pomoc w prawidłowym przygotowaniu dokumentów w czasie procesu rekrutacyjnego do szkół jak i procesu rekrutacyjnego związanego z pracą

Metody pracy z grupą:

• prelekcje
• dyskusje
• gry
• pogadanki
• mini wykłady
• metody audiowizualne filmy edukacyjne, zawodoznawcze
• inscenizacja, odgrywanie ról

Formy realizacji

• lekcje przedmiotowe
• godziny wychowawcze
• koła zainteresowań
• konkursy
• wycieczki spotkania z przedstawicielami poszczególnych zawodów
• środowiskowe imprezy tematyczne
• gazetka – tablica

 

1. Realizacja, osoby odpowiedzialne

 

Na podstawie WSDZ, będzie opracowywany szczegółowy program realizacji WSDZ na dany rok szkolny. Program realizacji WSDZ powinien być systemem spójnych działań związanych z doradztwem zawodowym mających na celu wsparcie ucznia w jego wyborach związanych z kierunkiem kształcenia. Przy opracowywaniu programu realizacji WSDZ uwzględniane będą lokalne działania związane z doradztwem zawodowym (np. targi pracy, targi edukacyjne, dni otwarte, itp.) planowane w danym roku szkolnym, jak również możliwość współpracy z instytucjami, placówkami i pracodawcami funkcjonującymi w danym mieście lub powiecie.

 

Dyrektor:

• odpowiada za organizację działań związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z doradcą zawodowym w celu realizacji WSDZ;
• wspiera kontakty pomiędzy uczestnikami procesu doradztwa zawodowego w szkole a instytucjami zewnętrznymi;
• zapewnia warunki do realizowania w szkole doradztwa zawodowego;
• organizuje w szkole wspomaganie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym polegające na planowaniu i przeprowadzaniu działań mających na celu poprawę jakości pracy szkoły w tym obszarze.

Doradca zawodowy:

• określa mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• pomaga uczniom w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej;
• prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego i zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu;
• wspiera nauczycieli, wychowawców, specjalistów i rodziców w realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• prowadzi doradztwo indywidualne dla uczniów;
• systematycznie diagnozuje zapotrzebowanie uczniów, rodziców i nauczycieli na działania związane z doradztwem zawodowym;
• planuje, koordynuje, monitoruje i prowadzi ewaluację oraz promuje działania związane z doradztwem zawodowym podejmowane            przez szkołę we współpracy z wychowawcami, nauczycielami i specjalistami;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia informacje edukacyjne i zawodowe właściwe dla danego poziomu kształcenia;
• organizuje współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym szkoły podnoszące efektywność prowadzonych działań    związanych z doradztwem zawodowym;
• współpracuje z dyrektorem szkoły, realizując zadania związane z doradztwem zawodowym;
• wspólnie z zespołem przygotowuje projekt WSDZ;
• gromadzi, aktualizuje i udostępnia zasoby związane z doradztwem zawodowym;
• współpracuje ze specjalistami z poradni psychologiczno-pedagogicznych, instytucjami rynku pracy i partnerami z otoczenia społeczno-gospodarczego w celu realizacji działa z zakresu doradztwa zawodowego.

Wychowawcy:

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczani z treściami programowymi doradztwa zawodowego;
• włączają do swoich planów wychowawczych zagadnienia z zakresu doradztwa zawodowego;
• realizują tematy związane z doradztwem zawodowym na godzinach wychowawczych;
• wskazują uczniom specjalistów, którzy mogą udzielać wsparcia w planowaniu kariery zawodowej;
• współpracują z rodzicami w zakresie planowania ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej ich dzieci;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

Nauczyciele przedmiotów (ogólnych i zawodowych):

• określają mocne strony, predyspozycje, zainteresowania i uzdolnienia uczniów;
• eksponują w trakcie bieżącej pracy z uczniami związki realizowanych treści nauczania z treściami programowymi doradztwa zawodowego;
• współpracują z wychowawcami klas w zakresie realizowania doradztwa zawodowego dla uczniów;
• przygotowują uczniów do udziału w konkursach zawodowych;
• prowadzą koła zainteresowań, zajęcia dodatkowe;
• organizują w sali edukacji wczesnoszkolnej kąciki zawodoznawcze;
• współpracują z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym.

Nauczyciel-bibliotekarz:

• współpracuje z doradcą zawodowym oraz innymi nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• udostępnia zasoby dotyczące doradztwa zawodowego;

 

Pielęgniarka szkolna:

• współpracuje z doradcą zawodowym oraz nauczycielami i specjalistami w zakresie realizacji działań związanych z doradztwem zawodowym;
• udziela informacji o kwestiach zdrowotnych ważnych w kontekście zawodów wybieranych przez uczniów;
• organizuje dla uczniów spotkania dotyczące dbania o zdrowie i bezpieczeństwo oraz kształtowania właściwych nawyków adekwatnych do zawodów wybranych przez uczniów.

 

1. Scenariusze i konspekty

 

Scenariusze i konspekty, materiały i opracowania dotyczące WSDZ znajdują się w zasobach własnych koordynatora WSDZ i innych nauczycieli realizujących działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego.

 

• Dostępne materiały edukacyjne on-line

 

• http://doradztwo.ore.edu.pl
• wybieramzawod.pl
• labirynt-zawodow.progra.pl
• ohpdlaszkoly.pl
• kluczkdokariery.pl
• pociagdokariery.pl
• praca.gov.pl
• doradca.praca.gov.pl
• zawody.praca.net
• perspektywy.pl

 

• Ewaluacja wewnętrzna

 

• analiza dokumentacji (dzienniki –tematy zajęć)
• analiza wytworów uczniów
• obserwacja poziomu zaangażowania i motywacji uczniów
• autorefleksje uczniów (swobodne wypowiedzi zarówno na rozpoczęcie, jak i zakończenie zajęć)
• indywidualne plany działań ukazujące projektowane ścieżki kariery edukacyjni –zawodowej uczniów.

Efektem przeprowadzonej ewaluacji będzie sprawozdanie śródroczne i końcowo roczne z działań dotyczących DZ.

                                                                                                                                                               Opracowała  Agnieszka Sokół